Shiinaha oo bilaabay dhismaha warshada korontada Nukliyeerka ee ugu weyn Pakistan

PAKISTAN – (WARSOOR) – Pakistan ayaa jimcihii qabatay xaflad dhagax-dhigis ah oo noqon doonta warshadda tamarta nukliyeerka madaniga ah ee ugu weyn – oo uu dhisayo Shiinuhu – taas oo 1,200 megawatts oo Dab ah maalin kasta ku biirin doonta shabakadda qaranka waxaana lagu qiyaasay inay ku kacayso ugu yaraan $ 3.5 bilyan.

Ra’iisul wasaare Shehbaz Sharif iyo mas’uuliyiin sarsare oo Shiinaha ka tirsan ayaa ka qeyb galay munaasabadda oo laga sii daayay telefishinka oo ka dhacay badhtamaha magaalada Chashma, oo loogu magac daray halka uu ka dhashay iskaashiga tamarta Nukliyeerka ee Shiinaha iyo Pakistan.

30-kii sano ee la soo dhaafay, Beijing waxay ku rakibtay Chashma afar unug oo tamarta Nukliyeerka ah, iyaga oo si wadajir ah u soo saaraya ilaa 1,300 megawatts oo dab ah, iyada oo Shiinuhu uu bixiyay uranium-ka tayeysan ee shidaalka.

“Iskaashigan wadajirka ah oo lagu horumarinayo tamar nadiif ah oo hufan, oo qiimo jaban ah waa hadiyad saaxiibtinimo oo tusaale u ah labada dal, waana in ay dalalka kale ku daydaan,” Shariif ayaa ka sheegay xafladda.

Warshada, oo loo yaqaan Chashma-5, ama C-5, ayaa tilmaamaysa tignoolajiyada tamarta nukliyeerka ee jiilka saddexaad ee waddanku horumariyo, laguna magacaabo Hualong One ama HPR1000, waxaanay leedahay “nabadgelyo horumarsan iyo astaamo ammaan oo muuqda.”

Raja Ali Raza, oo ah madaxa guddiga tamarta Nukliyeerka ee Pakistan, ayaa sheegay in mashruuca warshadda Nukliyeerka uu dhammaan doono sanadka 2030-ka.

“C-5 waxay noqon doontaa jiilka ugu weyn Pakistan-III oo lagu daray mashruuca tamarta nukliyeerka,” ayuu yidhi Raza. “Mashruucani waxa uu hay’ada tamarta Nukliyeerka Pakistan(PAEC) u suura geliyey in ay hal tallaabo u soo dhawaaday yoolkii la rabey ee ahaa in la soo saaro 8,800 megawatts koronto jaban oo nadiif ah.”

Beijing waxay hore u siisay tignoolajiyada HPR1000 laba xarumood oo tamarta nukliyeerka ah, oo mid kastaa awoodo 1,100-megawatt ah, oo la dhisay lagana shaqeeyay labadii sano ee la soo dhaafay magaalada dekedda leh ee koonfurta ee Karachi, taas oo kor u qaadaysa wax soo saarka tamarta nukliyeerka Pakistan in ka badan 3,500 megawatts maalintii.

Falanqeeyayaasha ayaa u arka dardargelinta iskaashiga nukliyeerka madaniga ah ee Shiinuhu uu la leeyahay Pakistan qayb ka mid ah dadaallada lagu doonayo in adduunka oo dhan laga helo iibsadayaal qaata tamarta ay saarto Shiinaha National Nukliyeerka Corporation ama CNNC, oo ah shirkadda labaad ee ugu weyn ee soo saarta tamarta nukliyeerka.

Iyadaoo la raacayo hindisaha caalamiga ah ee Belt and Road Initiative, Beijing waxay sidoo kale dhistay oo gelisay hawlgal ganacsi 14 warshadood oo u badan kuwa tamarta dhuxusha laga shido Pakistan 10kii sano ee la soo dhaafay, iyada oo wadarta guud ee la rakibay ay tahay 8,000 megawatts maalin kasta.

Mashruucyadu waa qayb ka mid ah Waddada Dhaqaalaha Shiinaha-Pakistan, ama CPEC, oo sidoo kale dhisay shabakadaha waddooyinka, waddooyinka waaweyn, dekedaha, iyo aagagga warshadaha leh maalgashiga tooska ah ee Shiinaha iyo “deymaha jilicsan,” ayaa la filayaa inay kordho ilaa $ 62 bilyan marka la gaaro 2030 marka Ballanqaadka mega waa inuu dhammaadaa.

Dadka dhaleeceeya waxay CPEC ku eedeeyaan inay gacan ka gaysatay dhibaatooyinka dhaqaale ee sii xumaanaya ee Pakistan iyo xaalufinta kaydka sarifka lacagaha qalaad, taasoo adkaynaysa waddanku inuu la qabsado bixinta deynta dibadda.

Pakistan waxaa lagu leeyahay in ka badan $1.3 bilyan (350 bilyan rupees) warshadaha korontada Shiinaha. Qadarka ayaa sii kordhaya, Shiinahana wuu diiday inuu dib u dhigo ama dib u habeeyo bixinta iyo bixinta deynta CPEC.